కోర్ బ్యాంకింగ్‌కు సంబంధించి చట్టాలు మరియు నియమాలు
కోర్ బ్యాంకింగ్ సిస్టమ్ (CBS) అనేది బ్యాంకుల సేవలను ఒకే నెట్వర్క్ ద్వారా కేంద్రీకరించడానికి రూపొందించిన సాంకేతిక వ్యవస్థ. ఇది ఖాతాదారులకు ఏ బ్రాంచ్‌ నుండి అయినా సేవలు అందించగల సమర్థవంతమైన ప్లాట్‌ఫాం. కోర్ బ్యాంకింగ్‌కు సంబంధించి కొన్ని ముఖ్యమైన చట్టాలు, నియమాలు, మరియు మార్గదర్శకాలు ఉన్నాయి:
1. బ్యాంకింగ్ రెగ్యులేషన్ యాక్ట్, 1949
- బ్యాంకుల కార్యకలాపాలను నియంత్రించడానికి భారత ప్రభుత్వం పరిచయం చేసిన ముఖ్యమైన చట్టం.
- కోర్ బ్యాంకింగ్ సేవలు అందించడానికి బ్యాంకులకు అనుమతి, నియమాలు ఈ చట్టం ఆధారంగా నిర్దేశించబడతాయి.
- బ్యాంకుల లావాదేవీల పారదర్శకత మరియు క్లయింట్ల హక్కులను రక్షించడం ఈ చట్టం ముఖ్య ఉద్దేశ్యం.
2. ఇన్ఫర్మేషన్ టెక్నాలజీ యాక్ట్, 2000
- డిజిటల్ బ్యాంకింగ్ మరియు కోర్ బ్యాంకింగ్ సేవల్లో డేటా భద్రతను మెరుగుపరచడానికి రూపొందించిన చట్టం.
- ఖాతాదారుల వ్యక్తిగత సమాచారం, లావాదేవీల డేటా చౌర్యం జరగకుండా రక్షణ కల్పించేందుకు మార్గదర్శకాలు అందిస్తుంది.
3. ప్రివెన్షన్ ఆఫ్ మనీ లాండరింగ్ యాక్ట్ (PMLA), 2002
- కోర్ బ్యాంకింగ్ సిస్టమ్‌లో లావాదేవీల పరిశీలన ద్వారా అక్రమ డబ్బు ప్రసారం (Money Laundering) నివారించేందుకు ఉపయోగపడే చట్టం.
- పెద్ద మొత్తంలో నగదు జమలు లేదా ఉపసంహరణలు జరిపే ఖాతాదారుల వివరాలను రిజిస్టర్ చేసేందుకు బ్యాంకులకు మార్గదర్శకాలు అందిస్తుంది.
4. RBI మార్గదర్శకాలు
రిజర్వ్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా (RBI) తరచుగా కోర్ బ్యాంకింగ్‌కు సంబంధించి మార్గదర్శకాలను విడుదల చేస్తుంది:
- కస్టమర్ ఐడెంటిఫికేషన్ ప్రాసెస్ (KYC): Know Your Customer విధానం అనుసరించి ఖాతాదారుల సమాచారం సేకరణ.
- సైబర్ భద్రత: బ్యాంకుల కోర్ బ్యాంకింగ్ సిస్టమ్ సైబర్ దాడుల నుంచి రక్షించడానికి ప్రత్యేక చర్యలు తీసుకోవాలని సూచన.
- డేటా ప్రొటెక్షన్: డిజిటల్ లావాదేవీల సమయంలో డేటా సంక్షిప్తీకరణ తప్పనిసరి.
5. కన్సూమర్ ప్రొటెక్షన్ యాక్ట్, 2019
- కోర్ బ్యాంకింగ్ సర్వీసుల సమయంలో ఖాతాదారులకు నష్టం కలిగితే న్యాయ సహాయం పొందేందుకు అవకాశం.
- బ్యాంకుల పట్ల ఫిర్యాదులు పరిష్కరించేందుకు బ్యాంకింగ్ ఒంబుడ్స్‌మన్ వ్యవస్థను చట్టబద్ధం చేసింది.
6. పేమెంట్ సిస్టమ్స్ రెగ్యులేషన్ యాక్ట్, 2007
- కోర్ బ్యాంకింగ్ వ్యవస్థలో పేమెంట్ సిస్టమ్స్ మరియు డిజిటల్ లావాదేవీల నియంత్రణకు రూపకల్పన చేయబడిన చట్టం.
- UPI, NEFT, RTGS వంటి సర్వీసులు కోర్ బ్యాంకింగ్ ద్వారా అందించబడతాయి.
7. డేటా ప్రొటెక్షన్ బిల్లు, 2023
- డిజిటల్ బ్యాంకింగ్ సేవల వినియోగంలో ఖాతాదారుల వ్యక్తిగత సమాచారాన్ని రక్షించే తాజా చట్టం.
- కోర్ బ్యాంకింగ్ సిస్టమ్‌లో డేటా నిర్వహణకు సంబంధించి మరింత కఠినమైన నియమాలను అమలు చేస్తుంది.
8. బ్యాంకింగ్ ఒంబుడ్స్‌మన్ స్కీమ్
- కోర్ బ్యాంకింగ్ సేవలలో సమస్యలు ఎదురైన ఖాతాదారులు ఫిర్యాదులు చేయగల సాధనాన్ని అందించేందుకు ఈ స్కీమ్ అమలులో ఉంది.
- ఫిర్యాదులను 30 రోజుల్లో పరిష్కరించేందుకు బ్యాంకులు కట్టుబడి ఉంటాయి.
కోర్ బ్యాంకింగ్ సేవల నిబంధనలు ఖాతాదారుల హక్కుల రక్షణ కోసం కీలకం:
- సమాన సేవలు: అన్ని బ్రాంచ్‌లలో ఖాతాదారులకు సమానమైన సేవలు అందించాలి.
- పారదర్శకత: లావాదేవీలపై పూర్తి సమాచారాన్ని ఖాతాదారులకు అందించాలి.
- సైబర్ భద్రత: ఖాతాదారుల డేటా దుర్వినియోగం జరగకుండా తగిన చర్యలు తీసుకోవాలి.
ఈ చట్టాలు కోర్ బ్యాంకింగ్ సేవలను సమర్థవంతంగా నిర్వహించడంలో, ఖాతాదారుల నమ్మకాన్ని పెంచడంలో కీలక పాత్ర పోషిస్తున్నాయి.
Comments
Post a Comment